دانلود مطالعه و بررسی عوامل مؤثر در پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی درشهر یزد

مطالعه و بررسی عوامل مؤثر در پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی درشهر یزد این پژوهش به بررسی وتحلیل عوامل مؤثر درپیدایش وگسترش اسکان غیر رسمی درشهر یزد می پردازد یا این هدف که ضمن تبیین شاخص های اسکان غیر رسمی در این شهر ازلحاظ اقتصادی ، اجتماعی وکالبدی به مقایسه تطبیقی اسکان غیر رسمی شهر یزد با اسکان غیررسمی جهان و ایران پرداخته است

دسته بندی	مدیریت
فرمت فایل	doc
حجم فایل	27 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	40

این پژوهش به بررسی وتحلیل عوامل مؤثر درپیدایش وگسترش اسکان غیر رسمی درشهر یزد می پردازد. یا این هدف که ضمن تبیین شاخص های اسکان غیر رسمی در این شهر ازلحاظ اقتصادی ، اجتماعی وکالبدی به مقایسه تطبیقی اسکان غیر رسمی شهر یزد با اسکان غیررسمی جهان و ایران پرداخته است.

روش تحقیق توصیفی –تحلیلی است،جامعه آماری محله حسن آباد شهر یزد می باشد. برای گردآوری اطلاعات موردنیاز از روش کتابخانه ای ،ابزار پرسشنامه ،مصاحبه ومشاهده بهره گرفته شده است . نوع نمونه گیری دراین تحقیق تصادفی بوده است برای تجزیه وتحلیل وپردازش داده ها ازنرم افزارSpssExcel, استفاده شده است

عوامل موثر در پیدایش وگسترش اسکان غیر رسمی درشهر یزد ( محله حسن آباد ) مهاجرت، بی کاری ،کمبود درآمد، ارزانی زمین ومسکن و.... بوده است. که اولین عامل حاشیه‌نشینی در یزد اقتصاد و بعد از آن دلایل فرهنگی واجتماعی است تعداد افراد وخصوصیات آنها در حاشیه ها متفاوت است.

اسکان غیر رسمی که با عناوین دیگری همچون حاشیه نشینی ،زاغه نشینی،‌کپرنشینی و.... نیز مترادف گردیده است. از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر بویژه نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای است که عدم توازن ونابرابری سطح زندگی در روستا وشهر خودباعث حاشیه نشینی می شود مهاجرت روستائیان به شهرها پس ازمدتی شهرها رااشباع میکندسازمانها ومسئولین کنترل کننده شهری از پذیرایی آنها ‌می مانند تعدادی از روستائیان خود رابا محیط وفق نداده وجذب حاشیه ها می شوند.

واژگان کلیدی : اسکان غیر رسمی- حاشیه نشینی – توانمندسازی – ساماندهی

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

الف ) بیان موضوع وتشریح آن

ب)اهمیت وضرورت تحقیق

ج) پیشینه تحقیق

د)‌ وضعیت محدوده مورد مطالعه

هـ ) سوألات تحقیق

فرضیات تحقیق

و) روش تحقیق

الف ) خلاصه‌ای از شرایط جغرافیایی ( طبیعی )

ویژگیهای انسانی واقتصادی

تقسیمات اداری

مشخصات آب و هوایی

نقش دولتها

جغرافیای شهری محدوده مورد مطالعه

اصول اساسی تبیین اسکان غیر رسمی

علل حاشیه نشینی

علل حاشیه نشینی درشهر یزد

اسکان غیر رسمی در جهان

اسکان غیر رسمی در ایران

آزمون فرضیات

نتیجه گیری

پیشنهادات و راهکارها

منابع و مأخذ

دانلود تحقیق منزلت آموزش و پرورش و معلم در گسترش غیرت و عفت مردم

تحقیق منزلت آموزش و پرورش و معلم در گسترش غیرت و عفت مردم تحقیق منزلت آموزش و پرورش و معلم در گسترش غیرت و عفت مردم

دسته بندی	مدیریت
فرمت فایل	doc
حجم فایل	50 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	19

چکیده

بدون تردید حفظ «عفت عمومی» برای پایداری هر جامعه ضرورتی انکار ناپذیر است و یکی ازراه های جلوگیری از نفوذ شیطان و وسوسه های آن، ایجاد حریم میان زن و مرد و رعایت پوشش است تا از نگاه های هوس آلود و تماس های غیر شرعی جلوگیری شود. تقویت ایمان، آرامش روحی و روانی، سلامت جسمی، استحکام بنیان خانواده، عزت و سربلندی، امنیت بانوان از دست سوداگران شهوت و دوری از افکار ناسالم، برخی از برکات دستورات قرآن و رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم است.

همچنین . غیرت به عنوان یک روحیه‌ی قوی و اراده راستین در انسان، می‌تواند آن را در عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی در برخورد با مسایل استوار و ثابت قدم نگاه دارد. غیرت آن اراده و اعتقادی است که باعث می‌شود انسانِ بهره‌مند از این روحیه، از اصول و مرام و منش اعتقادی خود گامی پس نگذارد و اهداف ارزش‌های معتقد بدان را، پاس‌داری و صیانت کند. اگر غیرت از حدود و جایگاه خود پا را فراتر نگذارد و دچار تک بُعدی نگری نشود، در حد و اندازه خود، یک اعتقاد و منش ارزش‌مند و قابل ستایش است. غیرت داشتن تنها در ناموس پرستی و صیانت از زن و همسر خلاصه نمی‌شود. غیرت یک مفهوم عام است و در ابعاد و شاخه‌های گوناگون، دارای کارکرد و دست‌آورد است. غیرت دینی، علمی، ورزشی، شغلی، خانوادگی و...، هر کدام دارای جهت‌گیری جداگانه‌ای است، ولی آنچه در همه یکسان است، آن حس مسئولیت پذیری و وظیفه‌مندی است. غیرت واژه‌ای مخالف با بی تفاوتی و بی‌مسئولیتی و سستی و لاابالی گری است. غیرت، مرام و منش و کرامت بزرگان است. غیرت یک اندیشه‌ی متعالی استوار و راهبردی است که بهره‌مندی از آن، آدمی را به سوی کمال و سعادت و موفقیت در کارها رهنمون خواهد ساخت.

یکی از مهمترین عرصه هایی که می تواند در تقویت غیرت و عفت عمومی جایگاه مهمی داشته باشد آموزش و پرورش و مدرسه است. که می تواند بوسیله آموزه های معلم در این عرصه به تقویت غیرت و عفت عمومی کمک شایانی نماید.

دانلود مقاله بررسی علل گسترش فساد اجتماعی

مقاله بررسی علل گسترش فساد اجتماعی مقاله بررسی علل گسترش فساد اجتماعی در 25 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	22 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	25

مقاله بررسی علل گسترش فساد اجتماعی در 25 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                       صفحه

1- مقدمه .............................................................................................................. 2

2- بیان مسأله ...................................................................................................... 3

3- شرح پیامدها و عوارض مسأله ...................................................................... 9

4- علل بروز و ظهور مسأله................................................................................. 11

5- ارائه راه‌حلها.................................................................................................... 21

6- نتایج مورد انتظار ........................................................................................... 21

7- منابع ............................................................................................................... 23

 


    

 

پیشگفتار

یرفع الله الذین امنوا متکم والذین اوتوالعلم درجات

شکر و سپاس به درگاه خداوندی که جهان ما را با نور معرفت و دانش خود روشنایی بخشید و زنگار جهل و نادانی را از آینه دل‌های ما پاک نمود و درود بر خاتم انبیا محمد مصطفی (ص) که با ارائه شریعت آسمانی و مکتب اسلام ناب محمدی غبار تیرگی از اندیشه و روان ما برگرفت و درود به روح بلند امام راحل (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی و سلام به مقام معظم رهبری و ارواح پاک شهدای انقلاب اسلامی.

در این جا بر خود لازم می‌دانم که از استاد عزیزم جناب آقای دکتر منوچهر جفره که در طول نوشتن این مقاله مرا صبورانه تحمل کردند و از هیچ گونه کمک و راهنمایی دریغ نورزیدند تشکر و قدردانی نمایم. و امیدوارم که خداوند بر ایشان طول عمر عطا فرمایند تا بتوانند سالهای متمادی در عرصه علم و دانش به کشور و مملکت خدمت نمایند.


مقدمه:
جامعه شناسان می‌گویند هر اجتماعی بر اساس موازین خود دارای حرکتی طبیعی است که پیوند اجتماعی مردم را برای ادامه زندگی حفظ می کند اگر عملی اتفاق افتد و این پیوند را برهم زند و مشکلی برای حرکت طبیعی جامعه ایجاد کند آن عمل را یک مسأله اجتماعی می‌گویند. اگر جامعه را به ارگانیسم و سازمان بدنی انسان تشبیه کنیم. دراین تشبیه مسائل و مفاسد اجتماعی بیماریهای آن جامعه به حساب می‌آیند و همان طور که بیماریهای جسمی قابل شناخت و علاجند بیماریهای اجتماعی نیز قابل تشخیص و درمانند. منتها در درمان بیماریهای اجتماعی باید به علل بوجود آورنده آن مسائل یا بیماریها توجه داشت و بر اساس شناخت واقعی علل، راه درمان مناسبی ارائه نمود. ارتباط و وابستگی متقابل امور اجتماعی موجب می‌شود که یک مسأله اجتماعی به پیدایش مسایل اجتماعی دیگر کمک کند. مثلاً فقر و ستیز بین افرادی که در محلات شلوغ و پرجمعیت فقرنشین شهرها زندگی می کنند. موجب پیدایش و افزایش جرایم دیگر مانند دزدی، تجارت و فحشا می شود و به همین دلیل می‌گوییم پیدایش یک مسأله اجتماعی، بدون مسائل اجتماعی دیگر وجود ندارد بلکه بدین معنی است که اوضاع و احوال موجود احتمال برخورد با مسائل اجتماعی دیگر را فراهم می‌آورد و زمینه مساعدی برای پیدایش مسائل اجتماعی دیگر فراهم می کند. هیچ انسانی مجرم و گناهکار آفریده نمی‌شود. شرایط نامتعادل اجتماعی- اقتصادی در جامعه ایجاد فساد می کند. همچنین در صورتی که بنیادها و نهادهای اجتماعی پاسخی برای مسائل افراد جامعه نداشته باشند مفاسد اجتماعی به صورت تصاعدی بالا می‌رود. چرا که بنیادهای اجتماعی مثل اعضای اصلی بدن هستند که باید هر کدام کار خود را انجام دهند و تداخل وظایف باعث فساد همه آنها می‌شود.
گام اول بیان مسأله

منظور از مسائل اجتماعی چیست؟ مسائل اجتماعی جامعه پدیده‌هایی اجتماعی اعم از شرایط ساختاری و یا الگوهای کنشی هستند که در مسیر تحولات اجتماعی بر سر راه توسعه یعنی وضعیت موجود و وضعیت مطلوب مورد توجه مردم و گروه‌های اجتماعی قرار می گیرند و مانع تحقق اهداف و تهدید کننده‌ ارزش‌ها و کمال مطلوب‌های آنها می‌شوند. این پدیده ها معمولا به وسیله اندیشمندان اجتماعی به عنوان موانع توسعه (نظیر خاص‌گرایی‌های فرهنگی و اجتماعی) هزینه‌های توسعه (نظیر آلودگی محیط زیست) و آثار و تبعات عقب‌ماندگی (نظیر بی‌سوادی و خشونت) مورد شناسایی و ارزیابی قرار می‌گیرند. مسائل اجتماعی به عنوان پدیده‌‌های نامطلوب اذهان نخبگان و افکار عمومی مردم را به خود مشغول می‌دارند به طوری که نوعی وفاق و آمادگی جمعی برای مهار آن‌ها پدید می‌آید که مقامات رسمی کشور را به چاره‌جویی و اقدام عملی در جهت اصلاح و یا رفع و پیشگیری از آن‌ها وامی‌دارد.

مسائل اجتماعی دارای چه ویژگیهایی هستند:

الف) اجتماعی بودن و عمومی بودن مسائل اجتماعی محصول حیات اجتماعی انسانها در قالب واحدهای اجتماعی مشخص چون گروه، قشر، طبقه, ایل، روستا، شهر، جامعه و نظایر آن هستند. با توجه به این که در عالم واقع هیچ جامعه‌ای وجود ندارد که با مسائل اجتماعی روبه‌رو نباشد. لذا می‌توان گفت که مسائل اجتماعی پدیدهایی عمومی هستند که در همه جوامع با کم و کیف متفاوت وجود دارند.

ب) جمعی و غیر فردی بودن: مسائل اجتماعی پدیده‌هایی جمعی‌اند نه فردی، موانعی هستند که بر سر راه توسعه واحد اجتماعی مشخصی قرار می‌گیرند و یا پیامدها و عوارضی هستند که ارزشها و کمال مطلوب‌های اکثریت اعضای آن واحد تجمعی را تهدید می‌کنند.

ج) تاریخی بودن: اغلب مسائل اجتماعی در یک فرایند تاریخی مشخص پدید می‌آیند. بنابراین ابتدا به ساکن نیستند.

د) واقعی بودن: مسائل اجتماعی پدیده هایی واقعی و قابل تجربه به معنای عام کلمه هستند. اصطلاح مسئله‌یابی هم مبتنی بر پیش‌فرض واقعی بودن مسائل اجتماعی است. در مسئله یابی محقق، مسائل اجتماعی موجود را در می‌یابد ولی در مسئله آفرینی چیزی که مسئله نیست تبدیل به مسئله می‌شود. حکایت آن کسی است که می‌گفت برای رفع خستگی می‌خواهد به فلان شهر سفر کند. وقتی که از وی سوال شد شما که خسته نیستی، در پاسخ گفت وقتی به آن جا برسم خسته خواهم شد.

و: متغیر و نسبی بودن: مسائل اجتماعی بر حسب زمان و مکان تغییر می‌یابند. مسائل امروزی جامعه ما با مسائل گذشته و آینده متفاوت‌اند. معمولا‌ً هر چه از واحدهای اجتماعی بزرگ‌تر به طرف واحدهای اجتماعی کوچک‌تر حرکت کنیم. از مسائل عام به مسائل خاص هر واحد اجتماعی یا مسائل خرده نظام‌ها و خرده فرهنگ‌های درون آن واحد اجتماعی می‌رسیم که خاص‌تر و نسبی‌تراند.

ه) تنوع و تکثیر مسائل اجتماعی: مسائل اجتماعی هم در درون هر جامعه و هم در بین جوامع، بسیار متنوع و متکثراند. مثلاً‌ در جامعه ایران امروزی با مسائل فرهنگی و اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و زیست‌ محیطی متعدد و متنوعی رو به رو هستیم که هر دسته از آنها را می‌توان به دسته‌های کوچک‌تری تقسیم کرد. مثلاً‌ مسائل فرهنگی به مسائل دینی، هنری و علمی قابل تقسیم است.

گام سوم: علل بروز و ظهور فساد اجتماعی:

عوامل ایجادکننده و توسعه دهنده مفاسد اجتماعی را به دو بخش درون مرزی و برون مزری تقسیم کرده‌اند.

1-   علل برون مرزی:

1-1: سفارتخانه‌های دول خارجی: سفارتخانه‌های کشورهای بیگانه بویژه کشورهای استعماری از دیرباز یکی از روزنه های نفوذ فرهنگ ضد دینی و گسترش مفاسد اجتماعی بوده‌اند. تا قبل از پیروزی انقلاب سفرا، دیپلماتها و مستشاران به انحاء مختلف به اشاعه فساد و بی‌بندوباری می‌پرداختند. اگر چه بعد از پیروزی انقلاب از اقدامات علنی آنان تا حد زیادی جلوگیری به عمل آمد. لیکن بطور پنهان و حساب شده از طریق برگزاری مجالس مختلط و مفسده انگیز دعوت از خوانندگان هنرپیشه‌ها و زنان و مردان بوالهوس تهیه و تکثیر و توزیع فیلم‌ها و عکس‌ها، مجلات مبتذل به اشاعه فساد و فحشا و بی‌بندوباری پرداخته‌اند.

2-1: رسانه‌های جمعی بیگانه: در اثبات انحصار تبلیغی و فرهنگی جهان (در دست چند خبرگزاری و بنگاه تبلیغاتی) همین بس که حدود 80 درصد از فیلم‌ها، برنامه‌ها و گزارشهای رسانه‌ای گروهی جهان سوم از فیلترهای تبلیغاتی غرب عبور می‌کند لذا بخش مهمی از شیوه‌های رفتار اجتماعی ملل جهان سوم تحت تاثیر پیامدهای صادر شده از سوی غرب قرار می‌گیرد.

وسایل ارتباطی جمعی بیگانه (خصوصاً امریکا و انگلیس) پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بطور چشمگیری بر حجم بودجه و امکانات تبلیغاتی خود (علیه اسلام و انقلاب) افزوده و به طرق مختلف ( از پخش شایعه، تحریف واقعیات و ترور شخصیت‌ها گرفته با پخش فلیم‌ها و برنامه‌های به اصطلاح تفریحی و… ) سعی در تضعیف اعتقادات و انگیزه‌های ملی و مذهبی (بطور مثال، آمریکا و رادیو بی بی سی) بعد از سقوط رژیم شاهنشاهی برنامه‌های زبان فارسی خود را تا 3 برابر افزایش دادند).

3-1: توریسم: اغلب توریستها به دلیل اختلافات وحتی تضادهای فرهنگی با کشورهای میزبان بویژه کشورهای اسلامی، همواره مشکلات و معضلات فراوانی را برای این کشورها به ارمغان می‌آورند. پوشش، آرایش، آداب معاشرت و طرز رفتار و حرکات آنها مورد تقلید و پیروزی برخی افراد و طبقات ناآگاه و ضعیف‌النفس قرار گرفته و موجبات گسترش و توسعه مفاسد اجتماعی و ابتذال فرهنگی را در کشورهای میزبان (از جمله کشور ما) فراهم می آورند.

دانلود مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی

مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی در 19 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	فنی و مهندسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	24 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	19

مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی در 19 صفحه ورد قابل ویرایش

چکیده:

این مقاله به معرفی برخی از کنسرسیوم‌های داخلی و خارجی کتابخانه‌ها از جمله «کنسیران» و «آیفل» و نقش آنها در تأمین بهینه منابع الکترونیکی برای کتابخانه‌ها می‌پردازد. و اینکه با سازماندهی کتابخانه‌های کشور و مدیریت واحد آنها می‌توان در کمترین زمان ممکن و با صرف کمترین هزینه‌ و طی سهل‌ترین مسیر ممکن، از بهترین منابع الکترونیکی بهره‌مند شد.

 

مقدمه:

امروزه منابع الکترونیکی و دسترسی به آنها یکی از مهمتر‌ین نیازهای کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی به شمار می‌رود که دستیابی آسان واستفاده بهینه از آن نیاز به دانش و مدیریت خاصی دارد.

با توجه به گستردگی دانش وعلوم و فنون بشری، جایگزینی دسترسی آسان به منابع مورد نیاز بجای مالکیت منابع و تهیه تمامی‌ آنها، از اولویت بیشتری برخوردار بوده و بهترین طریقة نشر و اشاعه فرهنگ و دانش در مراکز اطلاع‌رسانی به ویژه کتابخانه‌ها می‌باشد. قیمت بسیار گران منابع از یک طرف و بودجه کم کتابخانه‌ها برای خرید آنها از طرف دیگر، عامل گرد هم آمدن نمایندگان کتابخانه‌های کشورهای مختلف و تشکیل کنسرسیوم‌های مختلف داخلی و خارجی شد. تشکیل این کنسرسیوم‌ها راهگشای بسیاری از مشکلات بوده است. چرا که با صرف هزینه و وقت کمتر، منابع مختلف و متنوع‌تری تأمین شده و در اختیار پژوهشگران و محققان قرار می‌گیرد و کاربران نیز با دریافت آموزشهای لازم به شبکة بانکهای اطلاعاتی مختلف متصل می‌شوند.

کنسرسیوم خارجی «آیفل»:

از جمله کنسرسیوم‌های بین‌المللی، آیفل (EIFL)[1] می‌باشد که به عنوان نمایندة کتابخانه‌های کشورهای گوناگون با دارا بودن اهداف غیرتجاری برای دریافت منابع بیشتر با قیمت مناسبتر با ناشران منابع دیجیتالی و یا کارگزاران آنها وارد مذاکره می‌شود. و وظیفه اصلی آن، زمینه سازی برای تجارت نشریات و محصولات الکترونیکی از طریق مذاکره با ناشر و کارگزار می‌باشد.

این سازمان غیرانتفاعی (NGO) که در هلند به ثبت رسیده، از ائتلاف کتابخانه‌های پنجاه کشور در حال توسعه جهان که موانع زیادی برای دسترسی به اطلاعات دارند از جمله کشورهای جهموری شوروی، آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه و … تشکیل شده و فعالیت‌های اجتماعی و غیرتجاری خود را از سال 1999 آغاز کرد.

مراکز دانشگاهی در این کشورها خواهان ایجاد راهی برای کسب اطلاعات علمی و پژوهشی از سراسر دنیا بودند. اما هزینه بالای اشتراک منابع الکترونیکی و اطلاعات محدود در مورد چگونگی استفاده از این منابع نسبت به منابع کاغذی، مانع از تملک نشریات و منابع فراوان دانشگاهی گردید. آیفل در راستای حمایت از این کشورها و کتابخانه‌های آنها جهت استفادة بهینه از منابع الکترونیکی وارد عمل شد.

یکی از روشهای افزایش قدرت خرید استفاده‌کنندگان از منابع، کاهش قیمت خرید برای مصرف‌کننده از طریق دریافت تخفیف هزینة اشتراک بوده است. که این کار برای کشورهای عضو آیفل که عمدتاً کشورهای فقیر یا در حال توسعه بودند از طریق برگزاری مناقصاتی در مورد مجلات و نشریات الکترونیکی برای ناشران و کارگزاران صورت گرفت.

از بین صاحبان اطلاعات، ناشران (Publishers)، انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به ارائه تخفیف از خود نشان دادند. ولی کارگزارها (Agregators)، شرکت‌هائی تجاری بوده که اطلاعات و منابع را از چندین ناشر گرفته و هزینه‌ای را به آنها پرداخت کرده و خودشان این اطلاعات را به دیگران می‌فروختند و از آنجائی که فلسفه وجودی‌شان صرفاً تأمین منابع مالی بوده به دلیل انعقاد صدها قرارداد دیگر، در صورت عدم تخفیف به یک خریدار، چیزی را از دست نمی‌دادند لذا در مورد ارائة تخفیف انعطاف‌پذیری چندانی نداشتند. از جمله این کارگزاران، الزوییر (Elsevier)، پروکواست (Proquest)، ابسکو (Ebsco) و … می‌باشند که از کارگزاران مهم جهان به شمار می‌روند. در مقابل اینها یکسری شرکت‌های غیرتجاری نیز وجود داشته که درصدد گسترش و توسعة اطلاعات بوده و اطلاعات را به صورت مجانی در اختیار دیگران قرار می‌دادند. از جمله دانشگاه کمبریج یا موسسة فیزیک آمریکا (American Institute of physics) که به فکر کسب درآمد نبوده بلکه درصدد ارائة خدمات می‌باشند. که اینها رویکرد خوبی دارند ولی صحبت و مذاکره با آنها بسیار به طول می‌انجامد.

عملکرد آیفل:

تاکنون از طریق برگزاری مناقصات، آیفل توانسته است بسیاری از منابع دیجیتال و ژورنالها و DVD-ROM, CD-ROM را با تخفیف قابل توجهی برای کتابخانه‌های مختلف تهیه کرده و همچنین موافقت برخی از ناشران جهت اشتراک صرفاً منابع الکترونیکی (و نه کاغذی) را جلب نماید.

و از آنجائی که آیفل نمایندة چندین کشور می‌باشد لذا تخفیف‌هائی که توسط آن گرفته می‌شود هرگز با تخفیفهای اخذ شده توسط هر کشور به طور جداگانه قابل مقایسه نمی‌باشد. لذا هر چقدر تعداد کشورهای عضو بیشتر باشد میزان تخفیف دریافت شده بیشتر و قیمت منابع اطلاعاتی پائین‌تر خواهد آمد.

برای ایجاد اطمینان دو جانبه از عملکرد و تعهدات کتابخانه‌های کشورهای مختلف از یک طرف و ناشران و کارگزاران آنها از طرف دیگر، بین آنها قراردادی امضا می‌شود. این قرارداد و سند، بیست الی سی صفحه بوده که توسط وکلا نوشته شده و پیچیدگی خاصی داشته که درک آن برای همگان میسر نمی‌باشد مثلاً‌ گاهی تصور می‌شود که از سوی ناشرین، تخفیفی در نظر گرفته شده در حالیکه واقعیت چنین نبوده است. لذا قبل از امضاء، حتماً باید به رؤیت وکلای حقوقی برسد و بعد توسط افراد صلاحیت‌دار امضاء شود که البته آیفل به نمایندگی از کشورهای عضو (خریداران) این کار را انجام می‌دهد و دیگر نیازی به ارزیابی حقوقی توسط آنها نمی‌باشد.

هر کدام از ناشرین و آیفل دارای یک مدل جواز می‌باشند و ارائة جواز از سوی ناشرین به معنی پذیرش اجباری آن از طرف آیفل نیست. آیفل می‌تواند در قرارداد پیشنهادی خودش، شرایط مختلفی را در نظر بگیرد از جمله قیمت، وقت، شرایط و … که گاهی اوقات، سایر شرایط از قیمت هم مهمتر خواهند بود. چرا که قرارداد بعد از پذیرش طرفین و امضای آن، تا انقضای مدت مزبور قابل تغییر نبوده و هرگونه تغییری از جانب خریدار مستلزم پرداخت هزینة مجدد خواهد بود. و معمولاً آیفل با ارائة جواز پیشنهادی خود، بهترین شرایط ممکن را برای کشورهای عضو در نظر می‌گیرد و ناشرینی که خواهان بستن قرارداد باشند، ناچار به پذیرش این شرایط هستند. و اگر مواردی از آن را نپذیرند، آیفل با آنها وارد مذاکره می‌شود.

کنسرسیوم داخلی «کنسیران»

کنسیران (ConsIran)[2] یا کانون کتابخانه‌های دانشگاهی و پژوهشی ایران به عنوان یک کنسرسیوم داخلی تاکنون فعالیت‌های زیادی در راستای تأمین منابع انجام داده است. این کنسرسیوم که به نمایندگی از 54 دانشگاه کشور، چندین سال است که فعالیت خود را آغاز کرده، هم اکنون به عنوان یک انجمن علمی (NGO) در وزارت کشور در حال ثبت است و تاکنون فعالیتش صرفاً در حیطة خرید منابع بوده است و چندان به سازماندهی و اشاعة اطلاعات نپرداخته است. اما افزایش قیمت منابع و کمی بودجة خرید مخصوصاً در دانشگاه‌ها، سبب همکاری بیشتر کتابخانه‌های مراکز تحقیقاتی در کنار هم شده و بحث خرید جمعی درحوزة منابع چاپی و امانت بین کتابخانه‌ای (Interlibrary loan) و تأمین مدرک (Document Delivery) و اشتراک منابع رونق بیشتری پیدا کرد.

از جمله تصمیمات اخذ شده، سرویس‌دهی منابع خریداری شده از طریق یک مرجع واحد در وزارت علوم به سایر مراکز در سراسر کشور بوده که این کار به صورت رسمی در سال 2000 با تشکیل شورای سیاست‌گذاری تأمین منابع علمی در وزارت علوم آغاز شد. این شوراء علاوه بر وظیفه سیاستگذاری، دو کار دیگر را نیز انجام می‌داد:

1) مذاکره با فروشندگان و ناشران  

2) تنظیم اساسنامه کنسرسیوم دانشگاه‌ها و مراکز ایران

از آنجائی که شورای سیاست‌گذاری تأمین منابع علمی وابسته به وزارت علوم و یک مرکز دولتی بود لذا برای جذب بودجه تصمیم گرفته شد که «کنسیران» به عنوان یک NGO به ثبت برسد تا بتواند از امکانات اعطائی به انجمنهای علمی استفاده کند.

تشکیل این قبیل کنسرسیوم داخلی و برقراری ارتباط فعال با کنسرسیوم خارجی آیفل می‌تواند خلاء و شکاف موجود در تأمین منابع الکترونیکی موجود در مراکز علمی و تحقیقاتی کشور را به تدریج برطرف نماید.

برگزاری کارگاه آموزشی در ایران:

برپائی کارگاه آموزشی «کنسرسیوم‌های تأمین منابع اطلاعات علمی» در بیستم و بیست و یکم شهریور 1384 در دانشگاه تهران، می‌تواند به عنوان گامی مؤثر در نیل به سمت این هدف به شمار آید.

این کارگاه با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و کنسیران (ConsIran)[3] و دفتر پژوهش‌های فرهنگی (CRB)[4] که یک موسسه غیردولتی و خصوصی است برپا گردید و در آن هیأت رئیسة آیفل و نمایندگان مراکز مختلف علمی و فرهنگی کشور شرکت داشتند. و علاوه بر معرفی آیفل و اهداف آن و نقش آن در تأمین منابع الکترونیکی برای کشورهای عضو به نقش کتابخانه ملی به عنوان جمع‌آوری کننده و حفظ کننده کلیة مدارک و اسناد چاپی و غیرچاپی در شکل‌های مختلف کاغذی، الکترونیکی و … اشاره گردید.

و در نهایت نیز با برپائی بحث‌های گروهی درمورد تشکیل و مدیریت یک کنسرسیوم موفق و خدمات مورد انتظار از آن، انتقادات و پیشنهاداتی مطرح گردید. ما حصل این مذاکرات و انتقادات و پیشنهادات به شرح زیر می‌باشد:

در ابتدا برای تشکیل یک کنسرسیوم موفق با مدیریتی مطلوب باید موجودی کتابخانه‌ها از لحاظ منابع الکترونیکی و نیازهای آتی آنها بررسی شود تا راهکاری مشخص برای طی مسیر و نیل به هدف به دست آید. سپس تمهیدات موجود از لحاظ بودجه، اعضاء، … بررسی شده و پس از برآورد مدت زمان دستیابی به منابع، بازاریابی صورت گیرد.

از جمله انتظارات مطرح شده از کنسرسیوم دستیابی سهل و آسان به منابع مورد نیاز با پرداخت کمترین هزینه و اخذ بیشترین تخفیف و به روز بودن اطلاعات دریافتی و دفاع از منافع اعضاء و آموزش آنها می‌باشد.

دانلود مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی

مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی در 19 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	فنی و مهندسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	24 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	19

مقاله بررسی آیفل و نقش آن در گسترش مجموعه منابع الکترونیکی در 19 صفحه ورد قابل ویرایش

چکیده:

این مقاله به معرفی برخی از کنسرسیوم‌های داخلی و خارجی کتابخانه‌ها از جمله «کنسیران» و «آیفل» و نقش آنها در تأمین بهینه منابع الکترونیکی برای کتابخانه‌ها می‌پردازد. و اینکه با سازماندهی کتابخانه‌های کشور و مدیریت واحد آنها می‌توان در کمترین زمان ممکن و با صرف کمترین هزینه‌ و طی سهل‌ترین مسیر ممکن، از بهترین منابع الکترونیکی بهره‌مند شد.

 

مقدمه:

امروزه منابع الکترونیکی و دسترسی به آنها یکی از مهمتر‌ین نیازهای کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی به شمار می‌رود که دستیابی آسان واستفاده بهینه از آن نیاز به دانش و مدیریت خاصی دارد.

با توجه به گستردگی دانش وعلوم و فنون بشری، جایگزینی دسترسی آسان به منابع مورد نیاز بجای مالکیت منابع و تهیه تمامی‌ آنها، از اولویت بیشتری برخوردار بوده و بهترین طریقة نشر و اشاعه فرهنگ و دانش در مراکز اطلاع‌رسانی به ویژه کتابخانه‌ها می‌باشد. قیمت بسیار گران منابع از یک طرف و بودجه کم کتابخانه‌ها برای خرید آنها از طرف دیگر، عامل گرد هم آمدن نمایندگان کتابخانه‌های کشورهای مختلف و تشکیل کنسرسیوم‌های مختلف داخلی و خارجی شد. تشکیل این کنسرسیوم‌ها راهگشای بسیاری از مشکلات بوده است. چرا که با صرف هزینه و وقت کمتر، منابع مختلف و متنوع‌تری تأمین شده و در اختیار پژوهشگران و محققان قرار می‌گیرد و کاربران نیز با دریافت آموزشهای لازم به شبکة بانکهای اطلاعاتی مختلف متصل می‌شوند.

کنسرسیوم خارجی «آیفل»:

از جمله کنسرسیوم‌های بین‌المللی، آیفل (EIFL)[1] می‌باشد که به عنوان نمایندة کتابخانه‌های کشورهای گوناگون با دارا بودن اهداف غیرتجاری برای دریافت منابع بیشتر با قیمت مناسبتر با ناشران منابع دیجیتالی و یا کارگزاران آنها وارد مذاکره می‌شود. و وظیفه اصلی آن، زمینه سازی برای تجارت نشریات و محصولات الکترونیکی از طریق مذاکره با ناشر و کارگزار می‌باشد.

این سازمان غیرانتفاعی (NGO) که در هلند به ثبت رسیده، از ائتلاف کتابخانه‌های پنجاه کشور در حال توسعه جهان که موانع زیادی برای دسترسی به اطلاعات دارند از جمله کشورهای جهموری شوروی، آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه و … تشکیل شده و فعالیت‌های اجتماعی و غیرتجاری خود را از سال 1999 آغاز کرد.

مراکز دانشگاهی در این کشورها خواهان ایجاد راهی برای کسب اطلاعات علمی و پژوهشی از سراسر دنیا بودند. اما هزینه بالای اشتراک منابع الکترونیکی و اطلاعات محدود در مورد چگونگی استفاده از این منابع نسبت به منابع کاغذی، مانع از تملک نشریات و منابع فراوان دانشگاهی گردید. آیفل در راستای حمایت از این کشورها و کتابخانه‌های آنها جهت استفادة بهینه از منابع الکترونیکی وارد عمل شد.

یکی از روشهای افزایش قدرت خرید استفاده‌کنندگان از منابع، کاهش قیمت خرید برای مصرف‌کننده از طریق دریافت تخفیف هزینة اشتراک بوده است. که این کار برای کشورهای عضو آیفل که عمدتاً کشورهای فقیر یا در حال توسعه بودند از طریق برگزاری مناقصاتی در مورد مجلات و نشریات الکترونیکی برای ناشران و کارگزاران صورت گرفت.

از بین صاحبان اطلاعات، ناشران (Publishers)، انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به ارائه تخفیف از خود نشان دادند. ولی کارگزارها (Agregators)، شرکت‌هائی تجاری بوده که اطلاعات و منابع را از چندین ناشر گرفته و هزینه‌ای را به آنها پرداخت کرده و خودشان این اطلاعات را به دیگران می‌فروختند و از آنجائی که فلسفه وجودی‌شان صرفاً تأمین منابع مالی بوده به دلیل انعقاد صدها قرارداد دیگر، در صورت عدم تخفیف به یک خریدار، چیزی را از دست نمی‌دادند لذا در مورد ارائة تخفیف انعطاف‌پذیری چندانی نداشتند. از جمله این کارگزاران، الزوییر (Elsevier)، پروکواست (Proquest)، ابسکو (Ebsco) و … می‌باشند که از کارگزاران مهم جهان به شمار می‌روند. در مقابل اینها یکسری شرکت‌های غیرتجاری نیز وجود داشته که درصدد گسترش و توسعة اطلاعات بوده و اطلاعات را به صورت مجانی در اختیار دیگران قرار می‌دادند. از جمله دانشگاه کمبریج یا موسسة فیزیک آمریکا (American Institute of physics) که به فکر کسب درآمد نبوده بلکه درصدد ارائة خدمات می‌باشند. که اینها رویکرد خوبی دارند ولی صحبت و مذاکره با آنها بسیار به طول می‌انجامد.

عملکرد آیفل:

تاکنون از طریق برگزاری مناقصات، آیفل توانسته است بسیاری از منابع دیجیتال و ژورنالها و DVD-ROM, CD-ROM را با تخفیف قابل توجهی برای کتابخانه‌های مختلف تهیه کرده و همچنین موافقت برخی از ناشران جهت اشتراک صرفاً منابع الکترونیکی (و نه کاغذی) را جلب نماید.

و از آنجائی که آیفل نمایندة چندین کشور می‌باشد لذا تخفیف‌هائی که توسط آن گرفته می‌شود هرگز با تخفیفهای اخذ شده توسط هر کشور به طور جداگانه قابل مقایسه نمی‌باشد. لذا هر چقدر تعداد کشورهای عضو بیشتر باشد میزان تخفیف دریافت شده بیشتر و قیمت منابع اطلاعاتی پائین‌تر خواهد آمد.

برای ایجاد اطمینان دو جانبه از عملکرد و تعهدات کتابخانه‌های کشورهای مختلف از یک طرف و ناشران و کارگزاران آنها از طرف دیگر، بین آنها قراردادی امضا می‌شود. این قرارداد و سند، بیست الی سی صفحه بوده که توسط وکلا نوشته شده و پیچیدگی خاصی داشته که درک آن برای همگان میسر نمی‌باشد مثلاً‌ گاهی تصور می‌شود که از سوی ناشرین، تخفیفی در نظر گرفته شده در حالیکه واقعیت چنین نبوده است. لذا قبل از امضاء، حتماً باید به رؤیت وکلای حقوقی برسد و بعد توسط افراد صلاحیت‌دار امضاء شود که البته آیفل به نمایندگی از کشورهای عضو (خریداران) این کار را انجام می‌دهد و دیگر نیازی به ارزیابی حقوقی توسط آنها نمی‌باشد.

هر کدام از ناشرین و آیفل دارای یک مدل جواز می‌باشند و ارائة جواز از سوی ناشرین به معنی پذیرش اجباری آن از طرف آیفل نیست. آیفل می‌تواند در قرارداد پیشنهادی خودش، شرایط مختلفی را در نظر بگیرد از جمله قیمت، وقت، شرایط و … که گاهی اوقات، سایر شرایط از قیمت هم مهمتر خواهند بود. چرا که قرارداد بعد از پذیرش طرفین و امضای آن، تا انقضای مدت مزبور قابل تغییر نبوده و هرگونه تغییری از جانب خریدار مستلزم پرداخت هزینة مجدد خواهد بود. و معمولاً آیفل با ارائة جواز پیشنهادی خود، بهترین شرایط ممکن را برای کشورهای عضو در نظر می‌گیرد و ناشرینی که خواهان بستن قرارداد باشند، ناچار به پذیرش این شرایط هستند. و اگر مواردی از آن را نپذیرند، آیفل با آنها وارد مذاکره می‌شود.

کنسرسیوم داخلی «کنسیران»

کنسیران (ConsIran)[2] یا کانون کتابخانه‌های دانشگاهی و پژوهشی ایران به عنوان یک کنسرسیوم داخلی تاکنون فعالیت‌های زیادی در راستای تأمین منابع انجام داده است. این کنسرسیوم که به نمایندگی از 54 دانشگاه کشور، چندین سال است که فعالیت خود را آغاز کرده، هم اکنون به عنوان یک انجمن علمی (NGO) در وزارت کشور در حال ثبت است و تاکنون فعالیتش صرفاً در حیطة خرید منابع بوده است و چندان به سازماندهی و اشاعة اطلاعات نپرداخته است. اما افزایش قیمت منابع و کمی بودجة خرید مخصوصاً در دانشگاه‌ها، سبب همکاری بیشتر کتابخانه‌های مراکز تحقیقاتی در کنار هم شده و بحث خرید جمعی درحوزة منابع چاپی و امانت بین کتابخانه‌ای (Interlibrary loan) و تأمین مدرک (Document Delivery) و اشتراک منابع رونق بیشتری پیدا کرد.

از جمله تصمیمات اخذ شده، سرویس‌دهی منابع خریداری شده از طریق یک مرجع واحد در وزارت علوم به سایر مراکز در سراسر کشور بوده که این کار به صورت رسمی در سال 2000 با تشکیل شورای سیاست‌گذاری تأمین منابع علمی در وزارت علوم آغاز شد. این شوراء علاوه بر وظیفه سیاستگذاری، دو کار دیگر را نیز انجام می‌داد:

1) مذاکره با فروشندگان و ناشران  

2) تنظیم اساسنامه کنسرسیوم دانشگاه‌ها و مراکز ایران

از آنجائی که شورای سیاست‌گذاری تأمین منابع علمی وابسته به وزارت علوم و یک مرکز دولتی بود لذا برای جذب بودجه تصمیم گرفته شد که «کنسیران» به عنوان یک NGO به ثبت برسد تا بتواند از امکانات اعطائی به انجمنهای علمی استفاده کند.

تشکیل این قبیل کنسرسیوم داخلی و برقراری ارتباط فعال با کنسرسیوم خارجی آیفل می‌تواند خلاء و شکاف موجود در تأمین منابع الکترونیکی موجود در مراکز علمی و تحقیقاتی کشور را به تدریج برطرف نماید.

برگزاری کارگاه آموزشی در ایران:

برپائی کارگاه آموزشی «کنسرسیوم‌های تأمین منابع اطلاعات علمی» در بیستم و بیست و یکم شهریور 1384 در دانشگاه تهران، می‌تواند به عنوان گامی مؤثر در نیل به سمت این هدف به شمار آید.

این کارگاه با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و کنسیران (ConsIran)[3] و دفتر پژوهش‌های فرهنگی (CRB)[4] که یک موسسه غیردولتی و خصوصی است برپا گردید و در آن هیأت رئیسة آیفل و نمایندگان مراکز مختلف علمی و فرهنگی کشور شرکت داشتند. و علاوه بر معرفی آیفل و اهداف آن و نقش آن در تأمین منابع الکترونیکی برای کشورهای عضو به نقش کتابخانه ملی به عنوان جمع‌آوری کننده و حفظ کننده کلیة مدارک و اسناد چاپی و غیرچاپی در شکل‌های مختلف کاغذی، الکترونیکی و … اشاره گردید.

و در نهایت نیز با برپائی بحث‌های گروهی درمورد تشکیل و مدیریت یک کنسرسیوم موفق و خدمات مورد انتظار از آن، انتقادات و پیشنهاداتی مطرح گردید. ما حصل این مذاکرات و انتقادات و پیشنهادات به شرح زیر می‌باشد:

در ابتدا برای تشکیل یک کنسرسیوم موفق با مدیریتی مطلوب باید موجودی کتابخانه‌ها از لحاظ منابع الکترونیکی و نیازهای آتی آنها بررسی شود تا راهکاری مشخص برای طی مسیر و نیل به هدف به دست آید. سپس تمهیدات موجود از لحاظ بودجه، اعضاء، … بررسی شده و پس از برآورد مدت زمان دستیابی به منابع، بازاریابی صورت گیرد.

از جمله انتظارات مطرح شده از کنسرسیوم دستیابی سهل و آسان به منابع مورد نیاز با پرداخت کمترین هزینه و اخذ بیشترین تخفیف و به روز بودن اطلاعات دریافتی و دفاع از منافع اعضاء و آموزش آنها می‌باشد.